Το Κοινοτικό Συμβούλιο Αγίου Ιωάννη Πιτσιλλιάς, θέλοντας να τιμήσει τους συγχωριανούς που έδωσαν την ζωή τους στο βωμό της ελευθερίας της πατρίδας μας, κατά την διάρκεια της τουρκικής εισβολής του 1974, δημιούργησε ένα σεμνό μνημείο το οποίο αφιέρωσε στους πιο κάτω ήρωες και αγνοούμενους της κοινότητας.
Λοχίας Καταδρομών Πίττας Αναστάσης
Ο Αναστάσης Πίττας είναι το τρίτο από τα 9 παιδιά της οικογένειας του Ανδρέα και της Άννας Πίττα.
Ο Αναστάσης ξεχώριζε για την εργατικότητα του, το θάρρος και την αποφασιστικότητα του. Αγαπούσε τη φύση και τρελαινόταν με το κυνήγι στα κακοτράχαλα βουνά του χωριού.
Η πατρίδα τον κάλεσε για υπηρεσία στις 20 Ιανουαρίου του 1974, Κατατάγηκε στο ΚΕΝ Πάφου και επιλέγηκε στις δυνάμεις καταδρομών. Με τον βαθμό του λοχία τοποθετήθηκε στην δύναμη της 33ης μοίρας καταδρομών στο Πέλαπαϊς Κερύνειας. Τις τραγικές εκείνες μέρες της εισβολής, έλαβε μέρος στην νυχτερινή επιχείρηση για κατάληψη του υψώματος του Αγίου Ιλαρίωνα η οποία στέφθηκε με επιτυχία. Το ύψωμα στην συνέχεια εγκαταλείφθηκε λόγω ανεπαρκούς υποστήριξης από άλλα τμήματα και η ομάδα του διατάχθηκε να κρατήσει την αμυντική γραμμή στον Άγιο Γεώργιο Κερύνειας.
Η ομάδα του κυκλώθηκε από τους Τούρκους εισβολείς. Οι προσπάθειες απεγκλωβισμού απέβησαν μάταιες. Μπροστά στον κίνδυνο σύλληψης οι καταδρομείς επέλεξαν να υποχωρήσουν ένας ένας. Κατά την διάρκεια της ηρωικής εκείνης εξόδου έχασαν την ζωή τους. Ο Αναστάση έπεσε από ριπή πολυβόλου στην προσπάθεια του να βοηθήσει τον τραυματισμένο σύντροφο του
Καταδρομέας Σάββας Ν. Μαλεκκίδης
Ο μοναχογιός, το δεύτερο από τα πέντε παιδιά της οικογένειας του Νικόλα και της Έλλης Μαλεκκίδη.
Ο Σάββας ήταν η ελπίδα και το αποκούμπι της οικογένειας, ήταν ο ακούραστος συμπαραστάτης του πατέρα του στο ξυλουργείο. Ξεχώριζε για την προσήλωση του στην οικογένεια, ήταν πάντα πρόσχαρος και γελαστός.
Η πατρίδα τον κάλεσε για υπηρεσία στις 20 Ιανουαρίου του 1974. Κατατάγηκε στο ΚΕΝ Πάφου και επιλέγηκε στις δυνάμεις καταδρομών. Τοποθετήθηκε στη δύναμη του 21ου λόχου της 32ης μοίρας καταδρομών με έδρα τον Άγιο Χρυσόστομο.
Τις τραγικές ημέρες της εισβολής η μονάδα του κατέλαβε την Άσπρη Μούττη την οποία εγκατέλειψαν λόγω ανεπαρκούς υποστήριξης. Στις 22 Ιουλίου η μονάδα εγκαταστάθηκε σε αμυντική γραμμή στο ύψωμα Αλωνάγρα. Στη συνέχεια μετακινήθηκε στο αεροδρόμιο της Τύμπου. Επόμενη αποστολή της μονάδας ήταν η αμυντική γραμμή στο Παχίαμμο. Οι καταδρομείς κράτησαν την αμυντική γραμμή μέχρι τις 14 Αυγούστου. Όταν έσπασε η αμυντική γραμμή Μιάς Μηλιάς η μονάδα διατάχθηκε να αποχωρήσει λόγω κυκλωτικής κίνησης των Τούρκων. Οι καταδρομείς χωρίστηκαν σε μικρές ομάδες και κινήθηκαν προς το σημείο ανασυγκρότησης στο οποίο ο Σάββας και η μικρή του ομάδα δεν κατόρθωσε να φτάσει. Από τότε ο Σάββας είναι αγνοούμενος.
Στρατιώτης Δήμος Χρ. Δημοσθένους
Το στερνοπαίδι από τα επτά παιδιά του Χριστόφορου και της Ελένης Δημοσθένους.
Το Δήμο χαρακτήριζε η καλή διάθεση και η αγάπη του για το ποδόσφαιρο και τον αθλητισμό. Εργαζόταν στο Βαρώσι και έπαιζε ποδόσφαιρο στην ΑΕΚ Αμμοχώστου, ενώ τις μέρες που επισκεπτόταν το χωριό αποτελούσε τη σημαία ης ποδοσφαιρικής ομάδας του Εθνικοθρησκευτικού συλλόγου.
Γόνος οικογένειας με παράδοση στους αγώνες για την ελευθερία έδωσε και αυτός το παρόν του στο κάλεσμα της πατρίδας το 1974. Έχοντας παράδειγμα τον πατέρα του, που έδωσε και αυτός το παρόν του στο Β Παγκόσμιο Πόλεμο πολεμώντας στη Αίγυπτο και στην Ελλάδα όπου και συνελήφθηκε και οδηγήθηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στη Γερμανία, όπως επίσης και τον αδελφό του Κώστα που έδωσε το παρών του στο έπος του 1955.
Στο κάλεσμα της πατρίδας ο Δήμος ξεκίνησε από το Βαρώση για την Άσπρη Μούττην και τον Πενταδάκτυλο. Παρουσιάστηκε στο στρατόπεδο καταδρομών στον Άγιο Χρυσόστομο και από εκεί στον έστειλαν στην Κερύνεια μαζί με άλλους εφέδρους. Έκτοτε αγνοείται η τύχη του.
Στρατιώτης Χριστόφορος Γιατρός
Το πέμπτο από τα έξι παιδιά της οικογένειας του Σάββα και της Ανθούσας Γιατρού.
Τον Χριστόφορο χαρακτήριζε η ευαισθησία. Ήταν καλογέλαστος, πρόσχαρος, έτοιμος να βοηθήσει όποιο είχε ανάγκη.
Η πατρίδα τον κάλεσε για υπηρεσία τον Ιανουάριο του 1972. Υπηρέτησε στο 241 Τ.Π. και απολύθηκε τον Ιανουάριο του 1974.
Ο τραγικός Ιούλιος του 1974 βρήκε τον Χριστόφορο να τρέχει να προφτάσει το επιταγμένο λεωφορείο του χωριού για να συναντήσει στο μέτωπο τον μικρότερο του αδελφό Κώστα που υπηρετούσε στους καταδρομείς και τον μεγαλύτερο του αδελφό Χρύσανθο που και αυτός έδωσε το παρόν του στις εφεδρείες.
Από το χωριό πήγε στο Συριανοχώρι μαζί με άλλους χωριανούς. Σύμφωνα με μαρτυρίες στο Συριανοχώρι γινόταν προσπάθεια οργάνωσης ενός τάγματος εφέδρων. Με συνοπτικές διαδικασίες οργανώθηκε μια διμοιρία η οποία με επιταγμένο λεωφορείο πήγε κατευθείαν στην πρώτη γραμμή στο έξι μίλι, περιοχή όπου έγινε η απόβαση των Τούρκων εισβολέων. Το λεωφορείο σταμάτησε από στρατιώτες, ο διμοιρίτης κατεβαίνοντας από το λεωφορεία αντιλήφθηκε ότι ήταν Τούρκοι και πυροβόλησε, ακολούθησε ανταλλαγή πυρών, οι έφεδροι εγκατέλειψαν το λεωφορείο και βρήκαν καταφύγιο στα χωράφια. Ο Χριστόφορος τραυματίστηκε το πόδι. Το βράδυ ήταν μια πραγματική κόλαση πυρός. Ο Χριστόφορος ζήτησε βοήθεια στο χωριό Ελιά στη Κερύνεια. Σύμφωνα με πληροφορίες βρήκε βοήθεια στο σπίτι της Ρίτας Μάντολες όπου του περιποιήθηκαν το τραύμα και του έδωσαν πολιτικά ρούχα αφού το χωριό κυκλώθηκε από Τούρκους. Την Κυριακή 21/7/1974 η οικογένεια και οι άλλοι χωριανού από την Ελιά σήκωσαν λευκή σημαία και παραδόθηκαν στους Τούρκους. Οι εισβολείς ξεχώρισαν 13 άνδρες από τον κόσμο. Από τότε δεν επέστρεψε κανένας από αυτούς του άνδρες, ανάμεσα τους και ο Χριστόφορος Γιατρός.
Δεκανέας Κώστας Ι. Παλαμά
Το δεύτερο παιδί της οικογένειας του Ιωάννη και της Ευανθίας Παλαμά.
Ο Κώστας ήταν άνθρωπος πρόσχαρος, αγαπούσε με πάθος τη ζωή και τους ανθρώπους.
Η πατρίδα τον κάλεσε για υπηρεσία τον Ιανουάριο του 1973. Τις τραγικές εκείνες μέρες της Τούρκικης εισβολής υπηρετούσε κάτω από τις διαταγές του Χαράλαμπου Λόττα στον Τράχωνα. Η μονάδα του δέχθηκε σφυροκόπημα από πυρά όλμων και πυροβολικού. Ο Κώστας τραυματίστηκε βαριά από πυρά όλμων που έσκασαν δίπλα του την 1ην ημέρα της εισβολής.
Ο σοβαρός αυτός τραυματισμός άφησε τον Κώστα με σοβαρές αναπηρίες. Η αγάπη όμως του μαχητή για τη ζωή τον κράτησαν όρθιο. Μετά από πολλές εγχειρήσεις και ιατρική βοήθεια στάθηκε ξανά στα πόδια του και έβλεπε το αύριο με ελπίδα.
Η μοίρα όμως του γύρισε την πλάτη. Στις 23/10/1984, έχασε την ζωή του σε οδικό δυστύχημα στο πρώτο του ταξίδι από το χωριό με το αναπηρικό του αυτοκίνητο. Ένα μοιραίο ταξίδι απόρροια της αναπηρίας που απόκτησε τις τραγικές εκείνες μέρες της εισβολής.
